Córki Wawelu. Opowieść o jagiellońskich królewnach - Anna Brzezińska

Przy takiej książce pracy było na pewno niemało, co widać po objętości i treści. Autorka napisała dzieło 832 stronicowe, nie zanudzając, ale też nie dając odsapnąć. W książce zawarta została wiedza historyczna, tło kulturowe, wyjaśnienia obyczajów, norm i zasad, obszerne informacje o rodzinie królewskiej i poszczególnych jej członkach oraz fabuła. Wszystko to bardzo ciekawe, ale wymaga cierpliwości i chęci, więc jeśli komuś jej brakuje to istnieje niebezpieczeństwo, że nie przypadnie mu do gustu. Do tej pory czytałam już wszystkie dzieła pani Małgorzaty Duczmal, która specjalizuje się w Jagiellonach, dlatego wiedza ogólna została przeze mnie przyswojona. W książce Anny Brzezińskiej oprócz historii księżniczek jest gęsto utkana otoczka społeczna, dająca pogląd na ówczesne życie różnych warstw ludności.
 W mojej opinii autorka bardzo umiejętnie połączyła fabułę z osnową historyczną, zapleczem obyczajowym i kulturowym. Książka poświęcona jest kobietom, córkom Zygmunta Starego, a przez ich historie prowadzi nas karliczka Dosia, ulubienica, służąca, powiernica królewien. Bohaterka jest postacią autentyczną, choć szczegóły jej życia są już dziełem autorki.
Od strony historycznej autorka tak konstruowała rozdziały aby pokazywały sytuację kobiet w różnych aspektach życia XVI wiecznej Polski i Europy. Rozpoczynając od narodzin, połogu i opieki nad dziećmi, poprzez służbę dla władcy, umiejętności rzemieślnicze i ich znaczenie, pozycję władzy, dalej kształcenie dzieci, małżeństwo, rolę kobiety w ogóle, ceremoniały dworskie, sekretne obyczaje, czary i leczenie, naukę, epistolografię, taniec i zabawę aż do śmierci. W każdej z tych dziedzin najważniejsza jest dla autorki kobieta i jej możliwości, stereotypy, powinności, oczekiwania, zależności, prawa i obowiązki. To było dla mnie bardzo ciekawe, bo poszerzało wiedzę i dawało obraz trudnej roli ówczesnej kobiety.

Pokrótce o wątku fabularnym:
pewna służąca - Regina- wykorzystana przez swojego pana rodzi dziecko, niezwyczajne, maleńką dziewczynkę - karliczkę. Matka będąc jeszcze w szoku poporodowym opuszcza dom i maleństwo, zostawiając je na łasce innych. Na szczęście maleńką Dosią zaopiekowały się różne kobiety i udawało jej się wzrastać w miarę bezpiecznie aż pewnego dnia los zaprowadził ją na dwór królewski. I tu zaczyna się jej życie wśród królewien. Dosia pokochała swoje królewny z wzajemnością i choć nie miała łatwego charakteru zyskała sobie przychylność wielu ważnych na dworze osób. Dosia poznała oblicza dworu, panujących tam zwyczajów tych oficjalnych i tych z zaplecza, które miały często większe znaczenia dla życia codziennego. Opowiadała najważniejsze wydarzenia ze swojego życia oraz z życia Jagiellonek. Opowieści snute były w różnych kontekstach, rzadko chronologicznie, przeplatające się wątki i wspomnienia odnosiły się do wspomnianych aspektów życia. Dosia snuje swoją opowieść w jesieni swojego życia, więc może też nie wszystko pamiętać co do miejsca i czasu.

Podsumowując to książka dla lubiących historię, bo wiedzy historycznej jest więcej niż historii obyczajowej, ja przeczytałam ją z uwagą i ciekawością. Książka nie zachęca do czytania w drodze ze względu na swój rozmiar, dlatego czytało mi się wolniej niźli mogłabym.
Jest to rzetelna pod względem historycznym książka, napisana pięknym i obrazowym językiem, wciągająca, z bardzo dobrym skutkiem splatająca historię z wątkiem fabularnym. Książka zawiera całą paletę doznań emocjonalnych, przeżyć wzniosłych i tych najbardziej przyziemnych. Autorka nie omijała tematów niewygodnych, pokazała kobietę i jej życie w tamtym czasie jak najbardziej wielowymiarowo.
Zachęcam wątpiących.
Na końcu jest drzewo genealogiczne Jagiellonów, które ukazuje tragedię tej rodziny, bo pomimo tak licznego potomstwa nie udało się zapewnić ciągłości rodu i potęga popadła w ruinę.