O zmierzchu - Therese Bohman

 

Ta książka to studium kobiety w średnim wieku, niezależnej, dobrze wykształconej, wyzwolonej, samofinansującej się, można by rzec spełnionej, a jednak nie do końca. W opowieści znajdziemy wiele dylematów, rozterek, roztrząsań, bolączek kobiety, która boi się samotności. "Tęskniła za stałą obecnością kogoś, kto rzeczywiście chce z nią być. Kogoś, kto pragnąłby jej tak bardzo, by chcieć rozmyślać o wspólnej przyszłości." (str. 155) To obrazek o kobiecie, która żałuje zmarnowanych lat, oddechu biologii na plecach, desperacji pędzących myśli, w których przewija się wątek związku i rodzicielstwa.

Główna bohaterka, Karolina opisuje sytuacje, w których czuła się niekomfortowo, w których raziło ją wiele zachowań innych, z którymi często nie dawała sobie rady. Często szukała wytrycha, aby uciec tylnymi drzwiami. Czasami szukanie wyjścia zajmowało jej dużo czasu, zwłaszcza jeśli chodzi o związek z partnerem, ale wraz z upływem czasu coraz szybciej znajdowała sposoby na wyjście z uwierających okoliczności. "Co ona robiła na tej dziwacznej imprezie? Chyba jest na to za stara. Jakież to szczęście być za starą na coś takiego. Wstała, powiedziała, że musi już iść, zignorowała protesty pozostałych, szybko włożyła buty i płaszcz w przedpokoju." (str. 77)

Karolina miała do siebie pretensje za mało asertywne zachowania, za uleganie czyimś namowom, słuchanie własnych podszeptów, małych aktów desperacji przypodobania się, po których czuła się rozdarta emocjonalnie, miała rozterki, wyrzuty sumienia, sporo rozchwiania.. "Może powinna napisać coś radykalnego. Powinna przynajmniej wyrażać swój pogląd wtedy, gdy jakiś miał, jak w debacie na temat kolumn w planowanych wejściach na stację metra." (str. 100)

Ta książka to też obserwacja codzienności szwedzkiej. Choć postrzegamy Szwecję jako kraj o bardzo wyrównanych szansach i możliwościach dla kobiet i mężczyzn to i tak w codziennym życiu da się odczuć różnice społecznego patrzenia na obie płcie. Pomimo wielu zabiegów informacyjnych i prawnych działań rządu Szwedki odczuwają nierówności jakie panują w traktowaniu kobiet i mężczyzn. W książce pokazuje to przykład nie tylko najbliższego otoczenia bohaterki, czyli akademickiego, które jest patriarchalne ze wszystkimi konsekwencjami tegoż, ale także szersze spojrzenie na postrzeganie życia singla w społeczeństwie zarówno przez kobiety jak i przez mężczyzn. "Kobiety, którym się nie uda, traktuje się jako biologicznie przegrane. Z kolei mężczyznom wolno robić to, na co maja ochotę, za nic nie brać odpowiedzialności, a później i tak pewnego pięknego dnia stać się głową przykładnej rodziny. W dwudziestym pierwszym wieku, w kulturze, która włożyła tyle wysiłku w zaprzeczenie biologii, sprawy najbardziej naturalne, kiedy dawały o sobie znać, wydawały się groteskowe." (str. 179) Nie jest to odosobnione, ale może z mojego punktu widzenia zaskakujące, pewnie dlatego, że oceniam to z własnego podwórka, jeszcze mocniej patriarchalnego.

Książka może się podobać lub nie jak wiele podobnych, ale mnie poruszyła, przede wszystkim dylematami bohaterki, jej przemyśleniami, pogubieniem, desperacją, poszukiwaniami. Jej wątpliwości, dylematy, dysonans pobudzały mnie do przemyśleń nad własnymi doświadczeniami i obserwacjami. "Przy wciąż kręcącej się pustej taśmie Karolina pomyślała, że to jak życie, na które czekała. To, które dotarło do wszystkich poza nią. (str. 172) Bohaterka może irytować swoim desperackim dążeniem do bycia w związku, poszukiwaniu na siłę mężczyzny, z którym mogłaby nie czuć samotności. Z drugiej strony ma swoje pasje, potrzeby, cieszy się z tylko własnej przestrzeni mieszkania, podejmuje pokrętne decyzje, umie wymiksować się z niekomfortowych sytuacji, ot człowiek. I tak najciekawsze akordy, które są zaskakujące i mnie zadowalające autorka zostawiła na koniec. A tak przy okazji autorka za sprawą Karoliny zabiera nas do świata sztuki, obrazów, galerii, poszukiwania śladów artystów, zatem jeśli ktoś lubi takie klimaty to książka jest dla niego.