Białe noce - Urszula Honek

 

 

"Białe noce" to debiut Urszuli Honek. W trzynastu opowiadaniach zawarła opowieści o ludziach zamieszkujących pewną beskidzką wieś i bynajmniej nie jest to wieś z "Pieśni Świętojańskiej o Sobótce" J. Kochanowskiego. To wieś, w której wrze, zarówno na powierzchni jak i pod nią, w której jawa przeplata się ze snem, obecne życie z opowieściami z innych czasoprzestrzeni, tudzież z legendami. Nie są to teksty oczywiste i proste, a choć to tylko niecałe dwieście stron, to niech to nie będzie mylące, bo książka jest napisana językiem, który raczej namawia do zastanowienia się nad poszczególnymi zdaniami.

Te opowieści wydawałoby się, że niezależne historie, w sposób subtelny przeplatają się ze sobą, są związane bohaterem, zdarzeniem lub historią. Autorka sprawnie żongluje sposobami narracji, umiejętnie prowadząc poszczególnych narratorów ich ścieżkami, językiem, sposobem patrzenia na świat. Różnorodność bohaterów pokazuje czytelnikowi różnorodność ich światów, zależności, emocje, uczucia, wybory. Ale skoro "Białe noce" to też i towarzyszące bohaterom sny, które są gęste, nabrzmiałe, wyraziste, symboliczne. Co w tej książce przebija to przywiązanie do miejsca, ludzi i kultury a nawet swoistego klimatu. Niektórzy bohaterowie próbują od niego uciec, w jakiś sposób wyzwolić się od przypisanego losu, poszukać innego miejsca, ale los ma wobec nich swoje plany, jak magnes przyciąga ich do siebie. To także opowieść o śmierci, która jest nieodłącznym elementem życia, ale w tej książce nabiera bardziej przyziemnego znaczenia. Urszula Honek zmarłych pozostawia wśród swoich, są przecież częścią społeczności, może tylko w innej materii. W książce przenikają się moce ziemskie i nadprzyrodzone, jakieś podskórne fluidy wzbudzające niepokój, wrażenia czegoś przyczajonego. Nie jest to zwykła opowieść, proste czytadło, wciągające w wir swoich treści. Autorka wciąga, ale też wymaga uważności i poddania się jej widzeniu opisywanego świata. Ciekawa, poruszająca lektura.